Cà phê

Cà phê đã được
ca tụng là tốt cho cơ thể. Thực vậy, cà phê được nhập cảng vào Âu châu từ
Arabia vào năm 1600 như một loại dược phẩm chứ không phải là thứ giải khát.Vào
thế kỷ thứ bẩy, cà phê ở Pháp được các bác sĩ kiểm soát; hạt cà phê được bán
như một dược phẩm chứ không như một loại nước uống và những người bán ca tụng
là một loại thuốc trị hàng trăm thứ bệnh. Tính cách kích thích tinh thần của cà
phê đã được ca tụng. Các thi sĩ người Pháp,  trong đó có văn hào Voltaire, đã ca ngợi cà
phê là “ một chất rượu hết sức  có ích
cho não bộ”  Cà phê đã được coi như một
loại thuốc chữa bệnh hô hấp rất tốt. Chẳng hạn: bác sĩ Hyde Salter đã viết trên
Edinburgh Medical Journal năm 1859 rằng “cà phê là một trong những thứ thuốc để
trị suyễn”. Trong nhiều năm, cà phê đen mocha được coi như thuốc được lựa chọn
để chữa bệnh suyễn vì dị ứng.

          Những sự kiện cần biết.

Cà phê là một
trong những loại dược phẩm được ưa thích nhất trên thế giới cho não bộ và bắp
thịt vì có một lượng caffeine rất cao và là chất kích thích có ở trong lá chè
và hột cà phê. Cà phê cũng làm thư dãn các thớ thịt của cuống phổi, tăng cường
sự vận động cơ thể nhưng cũng có một số rủi ro tuy nhiên không phải là tất cả những
điều mà người ta gán cho nó.

Tăng cường tinh thần.- “Caffeine là chất làm cho tinh thần
cảm thấy phấn khởi hơn. Đây không phải là quảng cáo của kỹ nghệ cà phê mà là điều
mà khoa học đã cung cấp”, đó là lời tuyên bố của ông Judith Wurman, một
khoa học gia về thực phẩm cho trí óc tại Massachusetts Institute of
Technologie. Còn số lượng thì caffeine tăng cường tinh thần làm việc đã được tiến
sĩ tâm lý Harris Lieberman ở viện MIT cung cấp.

Thay vì vẫn
uống hàng ngày một ly cà phê vào mỗi buổi sáng, ông ta mời một nhóm tình nguyện
một số viên caffeine với liều lượng là 32,64,128 và 256 mg. Vào mỗi buổi sáng
lúc 8 giờ , sau khi không ăn uống gì trong 12 giờ, các tình nguyện viên chiêu
những viên caffeine. Một lúc sau họ làm một thử nghiệm về tỉnh táo để đo xem phản
ứng với thời gian, sự chú ý, tập trung, tính sắc bén và chính xác với con số .
Vào một ngày khác họ nhận được những viên giả dược không chứa caffeine.

Một sự ngạc
nhiên xẩy ra: Chất caffeine tăng cường hành động của họ trong các thử nghiệm
tâm thần. Dù chỉ dùng một lượng nhỏ – 32 mg- cũng đủ để óc nâng cao khả năng
tâm thần, phản ứng, tập trung và sự chính xác. 
Tiến sĩ Wurtman giải thích như sau: “Chất caffeine đã kích thích lên não
bộ và hệ thần kinh khiến ta nghĩ và phản ứng mau hơn, nhiều tỉnh táo và chính
xác, kéo dài sự chú ý hơn là những người tình nguyện sau khi họ đã dùng một lượng
hóa chất tương tự vào buổi sáng.

Hơn  nữa, chất caffeine cũng hoạt động như vậy để tăng
cường não bộ của những người tình nguyện thường thường uống một chút cà phê, rất
nhiều cà phê hoặc không uống cà phê. Đó là do chất caffeine nguyên chất đã tăng
cường chức năng của óc.Một nghiên cứu khác của tiến sĩ Lieberman thấy rằng 200
mg caffeine tăng cường đáng kể việc lái xe.

Yêu đời hơn.

Chất  caffeine cũng tăng cường đáng kể trạng thái tinh
thần của một số người. Và loài người cũng dùng nước có caffeine như một loại giải
khát trong hàng trăm thế kỷ để loại bỏ không những sự buồn mà còn những cơn trầm
cảm trung bình kinh niên.

Chất
caffeine có tác dụng rất mau. Nó được hấp thụ nhanh và thấy ở tế bào khoảng năm
phút sau khi dùng. Nó vào não rất nhanh, dễ dàng và đạt mức độ cao nhất khoảng
hai mươi tới ba mươi phút. Sau khi lên đến tột độ, caffeine trong máu giảm đi độ
một nửa trong vòng ba tới sáu giờ và một phần tư trong từ ba đến sáu giờ. Hầu
như tất cả caffeine được cơ thể dùng và chỉ có một phần trăm được loại ra ngoài
mà không bị chuyển hóa.

Tăng sức mạnh của cơ thể.

Caffeine được
giới thể thao ưa chuộng như để làm tăng tài nghệ biểu diễn mà một số các nhà chỉ
trích coi như là lạm dụng chẳng khác như dùng chất ma túy. Như vậy thì caffeine
làm cho con người cố gắng biểu diễn tới khi mệt mỏi. Một tay đua xe đạp khi
dùng 300 mg caffeine có thể đạp bẩy lần khó khăn hơn mà không cảm thấy phải
tăng sự cố gắng và sự chịu đựng được khoảng hai mươi lần lâu hơn. Cà phê đã lấy
caffeine ra thường thường làm giảm tài nghệ diễn xuất của các lực sỹ vào những
cuộc tranh đua ngắn hạn. Có thể là chất caffeine ngăn ngừa bắp thịt mệt mỏi và
tăng cường khả năng của cơ thể đốt chất béo thành năng lượng thay vì đường được
dự trữ trong các mô bào. Ngoài ra, caffeine có thể gây ra tổn hại cho các hành
động cần sự phối hợp của ngón tay như là luồn kim chỉ, đánh một mục tiêu nhỏ hoặc
lao một ngọn mác.

Tăng khả năng thở.

Huyền thoại
cho rằng các thí nghiệm bên Gia Nã Đại cho hay cà phê thật đặc có thể chữa được
bệnh suyễn.Chất caffeine trong cà phê làm dãn các ống phổi khiến cho hô hấp dễ
dàng hơn. Mặc dù vào năm 1800 caffeine là một loại dược phẩm rất tốt cho bệnh
suyễn nhưng từ năm 1921 nó không được dùng cho bệnh này vì có dược phẩm
theophylline.

Theo bác sĩ
Philip Shapiro, caffeine có thể rất tốt cho nạn nhân bị nghẹt mũi. Để điều trị
các bệnh nhân bị bệnh viêm đường mũi, ông ta cho bệnh nhân dùng caffeine hoặc
giả dược trong vòng mười sáu ngày.Các viên thuốc đều được mã hóa và bệnh nhân
không biết là chất gì.Trong những ngày mà họ uống caffeine-tương đương với hai
ly cà phê –ông ta thấy chỉ có vài nhảy mũi và một chút khó chịu so sánh với hai
mươi bảy lần sỗ mũi khi họ uống giả dược.

Một điểm lợi cho người cao tuổi.

Một số người
cao tuổi thường hay bị chóng mặt hoặc bị ngất xỉu sau khi ăn nhất là điểm tâm
vì hệ thống thần kinh chưa hoạt động để điều hành huyết áp như những ngày còn
trẻ. Để điều chỉnh tình trạng đó, một bác sĩ ở Vanderbilt University School of
Medicine cho bệnh nhân dùng hai ly cà phê có 250 mg caffeine vào bữa điểm tâm.Với
các bệnh nhân cao tuổi hay bị những trường hợp này, chất caffeine giữ huyết áp
đủ cao để điều hòa lượng máu lưu thông, ngăn chặn được chóng mặt và giữ được trạng
thái bình thường. Tuy nhiên, các vị đó cho hay, nếu ta uống cà phê để chữa bệnh
này thì nên uống cà phê trước khi ăn thì hơn.

Chống lại sâu răng.

Tại trung
tâm nổi tiếng Forsyth Dental Research Center, bác sĩ Shelgy Kashket và các đồng
nghiệp thấy rằng trong cà phê có chất tannins có thể đưa tới sâu răng. Uống cà
phê, ngay cả cà phê đã lấy caffeine đi, chất tannins ngăn các mảng bựa đóng lại
và đào hố trong răng. Như vậy thì cà phê giống như nước trà và cocoa là những
nước xúc miệng chống lại sự sâu răng.

Cà phê và bệnh ung thư

Sợ rằng uống
cà phê có thể gây ra ung thư nhất là ung thư bọng đái, và tụy tạng nhưng những
nghiên cứu mới đây cho hay các hóa chất trong cà phê có thể ngăn chặn ung
thư.Nhiều nghiên cứu ở Nhật, Na Uy và Hoa kỳ đều phủ nhận việc này nhất là ung
thư tụy tạng. Trong khi đó, các nghiên cứu tại Na Uy lại gợi ý rằng uống cà phê
có thể ngăn được ung thư ruột già, đặc biệt là những người ăn chế độ nhiều chất
béo. Bác sĩ Lee Wattenberg và các đồng nghiệp tại University of Michigan thấy rằng
cà phê xanh lại chặn ung thư cho xúc vật ở trong phòng thí nghiệm. Bác sĩ người
Gia Nã Đại Hans Stich cũng coi cà phê trong đó có chất polyphenol là một loại
chống ung thư rất mạnh.

            Uống cà phê với sữa.

Trong y học,
sự trái ngược nhau về ích lợi của cà phê cũng không mới lạ. Vào những năm 1600,
các tiệm cà phê bên Pháp là một đề tài cho mọi người thảo luận. Thoạt tiên thì
các bác sĩ đều hỗ trợ nó rồi sau đó lại tẩy chay. Khi mà cà phê được uống tại
nhà vào những năm 1670 các trường đại học y khoa phản ứng lại; một số bác sĩ phản
đối tác dụng kích thích của cà phê và cấm bệnh nhân uống. Về sau, họ lại viết
làm sao cà phê được dùng để “tránh và chữa bệnh”. Nhưng đến năm 1688, một nhân
vật  trong hoàng tộc lại viết “cà phê đã
bị hoàn toàn bỏ rơi”. Dân chúng trong thành phố Paris, nhất là hoàng tộc,không
biết gì về việc này.

Cà phê chữa chệch múi giờ.

Một nhà sinh lý học ở Argonne National Laboratory gần
Chicago, ông Charles F. Ehret, tin tưởng rằng chệch múi giờ có thể giảm nhờ một
lượng rất nhỏ caffeine. Theo Ehret, một nhà chuyên môn về nhịp giờ trong ngày,
caffeine hoạt động như những cái đồng hồ của cơ thể. Sau đây là lời khuyên của
ông ta: Vào ngày khởi hành, nếu bạn đi về hướng Tây, hãy uống ba ly cà phê đen
vào buổi sáng. Nếu bạn đi về hướng Đông,hãy nhịn uống cà phê cho tới buổi chiều.
Nếu bạn ngưng uống cà phê trong ba ngày trước khi bay, thì ích lợi còn tăng lên
rất nhiều, ông ta nói.

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức.