Sự khám phá ra Penicillin.
Penicillin là kháng sinh đầu tiên mà mà các nhà y khoa học đã khám phá ra. Cũng như một số
các các kết quả nghiên cứu khác, sự tìm ra kháng sinh là một kết quả của sự
tình cờ và cực kỳ mới lạ.
Số là một sinh viên y khoa người Anh, Alexander Flemming
(1881-1955) có ý định trở thành một y sĩ.
Anh ta làm việc tại phòng
Chủng Ngừa của bệnh viện St Mary London trong vòng 49 năm. Vào năm 1928,
một đĩa cấy vi khuẩn bị nhiễm một loại mốc meo, không phải do bay qua một cửa mở như đã đoán mà có thể là từ một phòng thí
nghiệm đang nghiên cứu về một loại mốc
hiếm. Hộp này bị bỏ quên trong khi Alex đi nghỉ hè ba tuần lễ. Thời tiết mới đầu
đủ lạnh để mốc meo mọc rồi lại đủ ấm để vi khuẩn phát triển, đã giết các vi khuẩn kế cận. Mốc meo đã tiết ra
một loại kháng sinh rất mạnh mà Alex đặt tên là “penicillin”.
Tiếp tục nghiên cứu, Alex thấy Penicillin rất công hiệu tiêu
diệt các vi khuẩn gây ra nhiều bệnh nhiễm nguy hiểm nhưng không gây ảnh hưởng gì tới tác dụng của bạch huyết
cầu. Anh ta cũng nhận thấy chất này không gây nguy hiểm gì cho các động vật khỏe
mạnh. Tuy nhiên anh đã không dùng kháng
sinh này cho các xúc vật đã được cố tình tiếp nhận vi khuẩn độc hại. Lý do thầm
kín của quyết định này là sau khi chộn lẫn penicillin với máu trong phòng thí
nghiệm, kháng sinh này mất rất nhiều công hiệu. Dù là một chuyên viên cực giỏi,
Alex không nhận ra rằng sự việc xảy ra trong phòng thí nghiệm khác với sự việc
trong cơ thể. Rồi đến năm 1929, anh ta phổ biến qua loa về kết quả này và chuyển
sang nghiên cứu khác, không bao giờ nhắc lại khám phá này nữa.
Có lẽ Penicillin không bao giờ trở thành thuốc kháng sinh nếu
không có một nhà bác học xuất sắc nhưng
dễ nổi giận người Áo Howard Florey. Vào năm 1935, ở tuổi 37, Howard đã đứng đầu
bộ môn Bệnh Lý Học tại Oxford. Tại đây, ông ta đã mời nhà sinh hóa học xuất sắc
người Đức gốc Do Thái
mới thoát thân khỏi cảnh tù đầy của Đức Quốc Xã là Ernerst Chain. Hai
người sát vai nhau tìm kiếm kết quả nghiên cứu khoa học để về các chất kháng sinh.
Sau khi duyệt xong hơn 200 nghiên cứu, Ernt đọc đư��c kết quả
nghiên cứu của Alex. Họ đã có sẵn một mẫu mốc Penicillin notatum và bắt đầu cấy
chúng. Ngay sau đó, họ gặp những khó khăn khi tách những chất chính từ lớp mốc
meo vì chỉ có 2/triệu là penicillin
nguyên chất. Họ có thể đã bỏ cuộc nếu không có sự tiếp tay của nhà sinh hóa học
người Anh Norman Heatleay khi tìm ra
cách chuyển penicillin trở lại trạng thái nước bằng cách thay đổi độ acit của
nó.
Trong khi đó thì nước Anh đang có chiến tranh. Mặc dù thiếu
ngân sách và luôn luôn bị đe dọa bị oanh tạc, các khoa học gia tiếp tục tinh chế
dược phẩm và bắt đầu thử dùng dược phẩm này. Vào ngày thứ Bảy, 25 tháng 5 năm
năm 1940, họ cấy vào tám con chuột với một lượng vi khuẩn streptococci lớn; bốn
con được cho dùng Penicilln. Tới sáng ngày , những chú chuột không được chữa với
penicillin đều chết trong khi những con đã được dùng penicillin đều sống và khỏe
mạnh. Bình thường Howard rất khiêm nhường,
phải đã kêu lên : ‘ Thật là phi thường’.
Nhận thấy khả năng của dược phẩm mới khám phá, đặc biệt là đối
với các chiến binh bị thương trong thế chiến thứ nhì, Howard đã chuyển bộ môn của
mình thành cơ sở sản xuất thuốc này. Heatly nhận thấy rằng cái bình đi tiểu tiện-đại
tiện tại nhà thương là dụng cụ tốt nhất để nuôi mốc meo penicillin. Sau chót ,
họ nghĩ là đã có đủ penicillin để thử trên người bệnh. Và cảnh sát viên Albert
Alexander được lựa chọn. Anh này mang trên mình những mảng nhiễm trùng rất trầm
trọng.Vì có quá ít penicillin, trong ngày đầu chữa trị, các bác sĩ đã phải vớt
vát trong nước tiểu số thuốc được thải ra để dùng cho y vào ngày thứ ba. Chẳng may sau đó thuốc
không còn và anh cảnh sát mãn phần.
Sau đó nhóm khoa học gia bắt đầu chữa cho bốn bệnh nhân và họ
đã thành công mỹ mãn. Một trong số các khoa học gia nhận thấy không đủ ngân khoản
để tiếp tục thử nghiệm, họ cầu cứu tới công ty dược phẩm British. Chẳng may là khi đó công ty phải lo cung
cấp cho nhà nước đang lâm cảnh chiến tranh. Vào tháng Bảy năm 1941, quá thất vọng,
hai khoa học gia của nhóm là Norman Heatley và Howard Florey phải qua Hoa Kỳ cầu cứu.
Nơi đây, Florey gây được sự lưu tâm của ban tham mưu Bộ Canh
Nông và được giới thiệu tới cơ sở Northern Regional Resaearch Laboratory ở
Peoria, Illinois. Đây là nơi có rất nhiều chuyên gia hạng nhất về cách thức lên
men.
Heatley làm việc ở đây mấy tuần lễ với khoa học gia Andrew
J. Moyer. Ông này khai thác kết quả nghiên cứu từ khoa học gia Anh tới tối đa
nhưng từ chối chia sẻ kết quả nghiên cứu của mình. Tới khi đó thì Hoa Kỳ tham dự
vào Thế chiến thứ nhì, Moyer gia tăng sản xuất tới 34 lần và 3 công ty dược phẩm
tỏ ý muốn đầu tư.Thấy nguồn lợi quá lớn, chính
phủ Hoa Kỳ cũng nhập cuộc và ngân khoản dành cho dự án này được dành ưu
tiên như ngân sách phát triển bom nguyên tử.
Florey trở lại Anh quốc với lời hứa là sẽ có đủ penicillin để
nghiên cứu nhưng cay đắng thay là chỉ nhận được có ba mẫu cỏn con và lâm vào cảnh
rất giới hạn tại phòng thí nghiệm của mình tại Oxford. Tất cả penicillin được dành ưu tiên cho quân đội Hoa Kỳ!!
Vào năm 1943, các công ty sản xuất dược phẩm của Anh tung ra
thị trường rất nhiều penicillin và đến tháng Năm, Florey sang Bắc Phi và dùng
thử kháng sinh này cho các chiến binh và
hết sức thành công. Penicillin cũng chữa khỏi các bệnh lậu mủ và các tướng lãnh
đã dùng thuốc để chữa binh sĩ bị bệnh để họ có thể tham dự vào cuộc giải phóng
Sicily.
Đến ngày D-Day vào tháng Sáu năm 1944, có vô số kháng sinh để
chữa cho quân đội đồng minh bị thương tích . Các quốc gia như Ý Đại Lợi, Nhật Bản,
Đức chưa bao giờ góp phần vào việc tìm ra penicillin cho nên sau đại chiến một
số lớn chiến binh bị thương ở chân tay đều được gửi về điều trị tại quê hương của
họ.
Vào năm 1945, bộ ba khoa học gia Alexander Fleming, Howard
Florey và Earnest Chain chia nhau giải Nobel vì đã tìm ra penicillin. Dù đóng
góp rất lớn trong việc khám phá này nhưng Norman Heatly không nhận được phần
thưởng nào ngoại trừ lời khen đãi bôi suông. Andrew Moyer đã giữ kín kết quả
các nghiên cứu của mình và xuất bản dưới tên riêng mặc dù các công trình nghiên
cứu căn bản là của Heatly.Sau đó ít lâu, Moyer xin bản
quyền kết quả nhiên cứu vế penicillin tại Anh và thu về cả mầy triệu mỹ kim.
Đáng buồn là phải đợi tới tháng Mười năm 1990, Norman Heatly mới được ban cho
tước vị danh dự bác sĩ tại Oxford University.
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức