PSA ,

Tôi mới thử máu để đo men của tuyến tiền liệt. Trong giấy kết quả ghi là PSA 5ng/ mL.Tôi không biết kết quả này là gì và có bình thường không. Xin bác sĩ vui lòng giải thích. Cảm ơn bác sĩ. Tạ Phong Trần

Trả lời  

 PSA viết tắt của Prostate Surface Antigen là xét nghiệm máu để ước định tình trạng lành hay dữ của Tuyến Tiền Liệt prostate.

 Được tìm ra vào cuối thập niên 1980, PSA có mục đích theo dõi bệnh Ung thư Nhiếp tuyến và đã được áp dụng rộng rãi để sàng lọc bệnh. PSA cao được coi như là dấu hiệu của ung thư tuyến này, nhưng mức độ bình thường cũng chưa loại bỏ chẩn đoán ung thư. Mức độ trung bình là 4ng/mL.

PSA là men của nhiếp tuyến. Tuy nhiên không phải chỉ ung thư tuyến này mà PSA mới lên cao. PSA còn tăng trong trường hợp có u lành tính nhiếp tuyến, viêm nhiếp tuyến, viêm bọng đái, lúc xuất tinh, khi có chấn thương vùng xương chậu hoặc thương tích gây ra khi khám hệ tiết niệu với dụng cụ y khoa.

Thường thường, khi PSA lên cao và khi khám hậu môn thấy nhiếp tuyến sưng to thì bác sĩ sẽ làm biopsy tức là lấy một chút tế bào của tuyến, phân tích coi có tế bào ung thư hay không. Biopsy đôi khi có thể gây ra nhiễm trùng, chẩy máu, đau và nhiều người vẫn lo sợ bị ung thư, mặc dù kết quả biopsy âm tính.

Kết quả của xét nghiệm này đã gây ra nhiều thắc mắc cho bệnh nhân và vẫn đang là đề tài tranh luận của giới y khoa. Bệnh nhân thắc mắc vì mỗi bác sĩ giải thích kết quả một cách khác nhau. Và giới y khoa tranh luận về lợi hại của thử nghiệm.

Kết quả của ông là 5ng/mL thì tôi thấy cũng bình thường thôi (bình thường khoảng 4ng/mL). Tuy nhiên không biết ông năm nay bao nhiêu tuổi, vì prostate thường to ở tuổi này và PSA sẽ hơi cao. Xin ông thảo luận với bác sĩ để coi xem có cần thử PSA theo định kỳ hay không nhé.

Nguyên nhân gây ra huyết áp thấp

Xin bác sĩ cho biết thế nào là huyết áp thấp và tại sao huyết áp lại thấp. Muốn huyết áp trở lại bình thường phải làm gì. Cảm ơn bác sĩ. Nguyễn Thị Lụa.

Trả lời

Theo các nhà chuyên môn y học, huyết áp bình thường là bằng hoặc dưới 120/80, lý tưởng là 115/75. Huyết áp thấp khi một trong hai kết quả bằng hoặc dưới 90  cho tâm thu, 60 tâm trương. Như vậy nếu có kết quả 115/50 thì là huyết áp thấp.

Sau đây là một số nguyên nhân gây ra huyết áp thấp:

a-Giảm khối máu do mất nước tại các mô cơ thể vì ói mửa, tiêu chảy, nóng sốt, dùng nhiều thuốc lợi tiểu, phỏng nặng, vận động quá mức với đổ mồ hôi.

b-Nội ngoại xuất huyết  đều giảm khối lượng máu và đưa tới thấp huyết áp.

c-Trong thời gian có thai, mạch máu giãn mở, giàm sức ép của máu lên động mạch do đó áp huyết áp xuống thấp khiến cho bà bầu hay chóng mặt. May mắn là huyết áp sẽ trở lại bình thường sau khi sanh.

d-Một số bệnh tim như suy tim, rối loạn van tim, nhịp tim chậm, cơn suy tim đều làm huyết áp xuống thấp vì máu lưu hành ít đi.

đ-Mấy bệnh nội tiết như tiểu đường, nhược hoặc cường tuyến giáp, đ��ờng huyết thấp.

e-Nhiễm trùng huyết, cơn dị ứng trầm trọng, dinh dưỡng thiếu sinh tố B12, folic acid.

g-Dược phẩm như thuốc lợi tiểu, thuốc giãn mạch, thuốc viagra, vài loại thuốc chống trầm cảm, thuốc chống đau, rượu.

h-Bệnh  Parkinson, chấn thượng sọ não, ngộ độc hóa chất, phản ứng với thuốc, suy gan, nằm bất động quá lâu.

Điều trị

Thấp huyết áp ở người khỏe mạnh mà chỉ gây ra chóng mặt thoảng qua khi đứng lên ngồi xuống thường thường không cần điều trị.

Với các trường hợp nặng, điều trị nguyên nhân gây ra huyết áp thấp có thể giái quyết được vấn đề.

Trường hợp huyết áp xuống rất thấp gây ra shock thì cần được cấp cứu tại bệnh viện.

Bác sĩ có thể cho dùng dược phẩm tăng khối máu (fludocortione, clonidine, viên ngừa thai); thuốc co mạch (midrodine, ritalin, vài loại chống trầm cảm) hoặc thuốc điều khiển sản xuất epinephrine/norepinephrine (ức chế beta atenolol, propanolol) để nâng huyết áp. Nhiều bệnh nhân cũng tăng lượng muối tiêu thụ để giữ nước trong cơ thể và do đó huyết áp lên cao.

Công dụng của Nitroglycerine

Acit phosphoric  và các khoáng phosphate trong  soft drink

Tôi nghe nói trong nước ngọt có hơi soft drink chứa nhiều acid thì phải. Xin bác sĩ cho biết có đúng không và có đáng tránh không. Bà Lan.

Trả lời

Thực ra Acit phosphoric, acetic, fumaric, gluconic được dùng trong một số nước uống có gas vừa có tác dụng bảo quản cũng như để tạo ra cảm giác, hương vị đặc biệt khi uống. Tương tự như hương vị “ umami”của bột ngọt.

Acit này khá mạnh, cho nên khi uống vào sẽ gây ra cồn cào, tổn thương niêm mạc dạ dày. Ta thấy các bác thợ máy xe hơi đổ một chút nước uống coca-cola để rửa cọc bình điện thì thấy acid này mạnh như thế nào.

Ngoài ra, có nghiên cứu cho hay, acit phosphoric có thể làm mòn men răng. Lý do là nước miếng có độ kiềm với pH 7.4. Khi nhâm nhi nước có gas luôn miệng, nước miếng trở thành acit. Để phục hồi độ kiềm, cơ thể sẽ rút calci từ men răng, do đó răng dễ trở nên sói mòn, hư hao.

Bác sĩ Clive Mckay, Naval Research Institute, đã thử nghiệm ngâm một chiếc răng người vào nước uống cola. Hai ngày sau, răng trở nên mềm và tiêu mòn. Theo ông, đó là do tác dụng của acid phosphoric.

 Hai tác giả Michael Murray và Joseph Pizzorno có ghi lại trong The Encyclopedia of Natural Medicine là tăng tiêu thụ soft drink là yếu tố quan trọng đưa tới loãng xương. Họ giải thích là nước ngọt đưa tới tình trạng giảm calci và tăng phosphor trong máu, do đó calci sẽ bị rút ra từ xương để tái tạo tỷ lệ bình thường của hai khoáng này.

Sau nghiên cứu, các khoa học gia G.R Fernando , R.M Martha thuộc Mexican Society Security Institute, kết luận: “Uống soft drink có acit phosphoric nên được coi như một rủi ro độc lập đưa tới thiếu calci trong máu ở phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh”.

Đi xa hơn, bác sĩ Barnet Meltzer, tác giả sách Food Swing, có ý kiến: “Vì  có lượng phosphor và acit phosphoric cao, soft drink thấm vào chất lỏng cơ thể,  sói mòn dạ dày, đảo ngược sự cân bằng acit/ kiềm của hai trái thận và từ từ ăn mòn lá gan của người tiêu thụ”.

Ngoài ra, acit này cũng vô hiệu hóa acit hydrochloric trong dạ dày, đưa tới đầy hơi và khó tiêu hóa.

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức